• Home
  • Nieuws
  • De meest gestelde vragen over hart- en vaataandoeningen en het coronavirus

De meest gestelde vragen over hart- en vaataandoeningen en het coronavirus

Heb je met een hart- en vaataandoening een grotere kans om besmet te raken? Of een grotere kans op complicaties als je een hart- en vaatziekte hebt en het virus krijgt? Met welke aandoening val je nu precies in de risicogroep? Kan ik mij ook laten vaccineren als ik bloedverdunners gebruik? Harteraad heeft honderden vragen binnen gekregen. We hebben de meest gestelde vragen verzameld en laten beantwoorden door een team van experts, waaronder twee medisch specialisten. Deze lijst wordt regelmatig aangevuld en bijgewerkt.

Hoe gaan mensen met een hart- en vaataandoening om met het nieuws en de maatregelen omtrent het coronavirus? Uit een aantal peilingen die Harteraad onder patiënten en naasten heeft gedaan blijkt dat juist mensen met hart- en vaataandoeningen en hun naasten zich (grote) zorgen maken. Sinds januari 2021 zijn er ook veel vragen over de corona vaccinatie.

58. Kan ik nog een coronaprik halen in 2023?

De coronaprik kun je nog halen tot en met 22 december 2023

Ben je 60 jaar of ouder? Of ben je 18 jaar of ouder en word je jaarlijks uitgenodigd voor de griepprik? Ben je zwanger of werk je in de zorg?

En heb je dit najaar nog geen coronaprik gehaald? Dan kan dat alsnog bij de GGD tot en met 22 december 2023. Daarna blijft de coronaprik alleen nog beschikbaar voor zwangeren en mensen die worden doorverwezen door een arts.

Maak direct een afspraak voor de coronaprik op planjeprik.nl of bel met 0800 7070.

Kun je niet zelf of met hulp van anderen naar een GGD-priklocatie komen door een ernstige ziekte of beperking? Neem dan ook contact op met de GGD via 0800-2077. Een afspraak voor een vaccinatie aan huis kun je maken tot en met 8 december 2023.Een medewerker van de GGD kijkt samen met jou naar een oplossing en bespreekt of je eventueel thuis geprikt kan worden.

57. Kom ik in aanmerking voor een herhaalprik tegen corona?

Update: 23-09-2022

Mensen met een hoger risico om ernstig ziek te worden door corona zijn als eerste aan de beurt voor een herhaalprik tegen het coronavirus. Sinds dinsdag 13 september 2022 krijgen zij een uitnodigingsbrief en kunnen op afspraak terecht bij de GGD. Hieronder vallen de volgende mensen:

– mensen vanaf 60 jaar jaar (vanaf 13 september ontvang je een uitnodiging van het RIVM);
– mensen vanaf 12 tot en met 59 jaar die jaarlijks worden uitgenodigd voor de griepprik  (vanaf de eerste helft van oktober ontvang je een uitnodiging van de huisarts);
– bewoners van zorginstellingen;
– mensen met het syndroom van Down.

Ook zorgmedewerkers met cliëntcontact zijn als eerste aan de beurt. Daarna komt iedereen vanaf 12 jaar in aanmerking voor de herhaalprik. Dit kan vanaf 3 maanden na de laatste coronaprik of coronabesmetting.

Heb je een uitnodiging gekregen en kun je niet zelf naar de priklocatie van de GGD komen? Dan kun je in overleg met je huisarts de prik thuis krijgen.

Heb je ook een uitnodiging ontvangen voor de griepprik? De griepprik haal je bij de huisarts. Daarom ontvang je verschillende uitnodigingen. Het is veilig om de griepprik en de herhaalprik tegen corona op dezelfde dag of kort na elkaar te krijgen.

De corona herhaalprik kan helpen tegen bescherming tegen ernstige ziekte, ziekenhuisopname of overlijden door corona. Daarnaast kan het helpen voorkomen dat de zorg het te druk krijgt. Ten slotte kan het helpen om bijvoorbeeld sportscholen en horeca open te houden doordat minder mensen ziek worden door corona.

56. Kom ik in aanmerking voor de tweede boosterprik (herhaalprik) tegen corona?

Update: 25-02-2022

De Gezondheidsraad adviseert een herhaalprik voor:

  • mensen van 70 jaar en ouder
  • bewoners van verpleeghuizen
  • volwassenen met het syndroom van Down
  • volwassenen met een ernstige immuunstoornis

De herhaalprik wordt aangeboden vanaf 3 maanden na de laatste vaccinatie. Vanaf zaterdag 26 februari ontvangt de groep 70-plussers een uitnodigingsbrief. Zij kunnen online of telefonisch een afspraak maken. In de week van 28 februari wordt gestart met prikken. Mobiele 70-plussers worden geprikt bij de GGD. Mocht dit echt niet mogelijk zijn in jouw situatie, dan kan in overleg met de huisarts thuis worden geprikt.

Kijk op de website van Rijksoverheid voor meer informatie over de uitnodigingen en start vaccinaties voor bewoners van verpleeghuizen, volwassenen met het syndroom van Down of een ernstige immuunstoornis.

In de tweede helft van maart bekijkt De Gezondheidsraad of voor meer mensen een herhaalprik moet worden aangeboden.

55. Ik heb corona gehad. Heb ik daardoor meer kans om een hart- of vaataandoening te ontwikkelen?

Uit nieuw onderzoek blijkt dat mensen die corona hebben gehad na een maand tot een jaar meer kans hebben om een hart- of vaataandoening te ontwikkelen. Dit risico is groter als je door een coronabesmetting in het ziekenhuis of op de intensive care hebt gelegen, maar ook mensen die een milde vorm van corona hebben gehad hebben meer kans op een hart- of vaataandoening. Ook als je niet eerder hartklachten of een verhoogd risico op hartklachten had.

In dit onderzoek, gepubliceerd door Nature Medicine, hebben Amerikaanse wetenschappers de medische gegevens van ruim 150.000 mensen die tussen 1 maart 2020 en 15 januari 2021 corona kregen vergeleken met mensen die geen corona kregen. De meeste mensen waren toen meestal nog niet gevaccineerd, omdat vaccins nog niet algemeen beschikbaar waren.

Wat kan ik zelf doen om de kans op een hart- of vaataandoening te verkleinen na een coronabesmetting?
Belangrijk is om een corona-infectie te voorkomen door jezelf te laten vaccineren en daarnaast de coronamaatregelen van het RIVM op te volgen. Door de (booster)vaccinatie ben je beter beschermd en word je meestal minder ziek als je besmet raakt. Verder blijft het belangrijk om voldoende te blijven bewegen en gezond te eten. Dit verkleint de kans op een hart- en vaataandoening.

Op welke klachten moet ik letten na een coronabesmetting?
Het is belangrijk dat je de eerste signalen van een hart- of vaataandoening herkent. Klachten als aanhoudende drukkende pijn op de borst, hartkloppingen, benauwdheid of vermoeidheid kunnen wijzen op een hart- of vaataandoening. Je arts bepaalt of er verder onderzoek nodig is, zoals een bloedonderzoek of hartfilmpje. Heb je pijn op de borst in rust langer dan 5 minuten of heb je klachten als een scheve mond, verwarde spraak en een lamme arm? Wacht dan niet en bel direct 112. Dit kunnen signalen van een beroerte zijn.

54. Ziekenhuizen starten met het inhalen van uitgestelde zorg. Wat kan ik doen?

De ziekenhuiszorg komt weer langzaam op gang en ziekenhuizen beginnen eerder uitgestelde zorg in te halen. Heb je nog geen bericht ontvangen van het ziekenhuis? Of heb je wel bericht ontvangen, maar wil je weten of je ergens anders eerder terecht kunt? Neem dan contact op met jouw zorgverzekeraar voor zorgadvies. Dit kost niks. Hier vind je de contactgegevens van de zorgadviseurs bij jouw verzekeraar.

53. Moet ik mijn antistollingsmedicatie aanpassen voordat ik gevaccineerd word?

Nee. Gebruik je vitamine K antagonisten, zoals acenocoumarol of fenprocoumon, bepaalt de trombosedienst voor de vaccinatie wel jouw INR-waarde. Deze waarde geeft aan hoe snel het bloed stolt. De INR moet lager zijn dan 3.5: zo blijft de kans op een bloeduitstorting klein.

• Gebruik je de nieuwere antistollingsmedicatie, de zogenaamde DOACS (Xarelto, Eliquis, Lixiana, Pradaxa)? Dan is het handig om vaccinatie tijdens de piekspiegel te vermijden. Op dat moment kan het bloed namelijk het minst stollen.
• Gebruik je Lixiana of Xarelto? Zorg dan dat er minimaal 12 uur zit tussen de laatste DOAC-tablet en de vaccinatie.
• Gebruik je Eliquis of Pradaxa? Zorg dan dat er minimaal 4 uur zit tussen de laatste tablet en de vaccinatie OF laat je vaccineren vlak voor de volgende tablet.

52. Wat is het verschil tussen een boostervaccinatie en een derde vaccinatie?

Een boostervaccinatie is een extra vaccinatie voor mensen die na de eerste vaccinatie(s) voldoende bescherming hebben opgebouwd, maar bij wie de bescherming nu begint af te nemen. Het is een oppepper om de bescherming blijvend hoog te houden.

Een derde vaccinatie is voor mensen die na de eerste vaccinatie(s) onvoldoende bescherming hebben opgebouwd door een ernstige afweerstoornis. Bijvoorbeeld na een harttransplantatie. Een derde vaccinatie kan ervoor zorgen dat deze groep alsnog een betere bescherming krijgt. Dit is onderdeel van de basisvaccinatie. Voor de volledige lijst van patiënten die hiervoor in aanmerking komen verwijzen wij je naar de website van het RIVM.

51. Kan het vaccin van AstraZeneca trombose veroorzaken?
12-03-2021
Update: 29-03-2021

Er zijn in Europa enkele gevallen van trombose in combinatie met een tekort aan bloedplaatjes gemeld, onder de mensen die het vaccin van AstraZeneca hebben gekregen. Sommige landen zijn daarom voorlopig uit voorzorg gestopt met het toedienen van dit vaccin. Nederland is weer begonnen met het toedienen van dit vaccin.

We kunnen ons voorstellen dat mensen zich hier zorgen over maken. In Europa en Nederland bewaken het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) de veiligheid van nieuwe medicijnen.

Volgens het EMA kan er een mogelijk verband zijn tussen de trombosegevallen en het AstraZeneca-vaccin:

  • De bijwerking is zeer zeldzaam. Ongeveer 1 op de 100.000 mensen heeft te maken gehad met deze bijwerking.
  • De kans om ernstig ziek te worden van het coronavirus is vele malen groter dan de zeer zeldzame bijwerking.
  • Er is een behandeling mogelijk met antistollingsmedicatie.

Conclusie: Het vaccin lijkt nog steeds veilig. Er is geen reden om de vaccinaties van het AstraZeneca stop te zetten. 

Bronnen: CBG, EMARIVMNIV

50. Ik heb ernstig hartfalen (of een naaste). Kan ik eerder een coronavaccinatie krijgen?
09-03-2021
Update: 29-03-2021

Mensen met ernstig hartfalen in de oudere leeftijdsgroepen zijn volgens de huidige planning al snel aan de beurt of zijn al gevaccineerd.
Minister De Jonge van VWS heeft nu ook aangekondigd dat mensen met een medische indicatie, zoals mensen met chronische hartproblemen die jonger zijn dan 60 jaar, eerder gevaccineerd gaan worden. Naar verwachting gebeurt dit vanaf mei. Dit is de groep mensen die elk jaar ook een oproep krijgt voor een griepvaccinatie.

49. Biedt het coronavaccin van AstraZeneca voldoende bescherming voor mensen met een hart- of vaataandoening?
22-02-2021

Het is begrijpelijk dat mensen zich afvragen of het vaccin van AstraZeneca wel voldoende bescherming biedt, gezien de lagere werkzaamheid die gerapporteerd is in vergelijking met de vaccins van Pfizer/BioNTech en Moderna*. Hierbij moet wel de kanttekening geplaatst worden dat de uitkomsten van de studies voor de verschillende vaccins niet zomaar 1 op 1 met elkaar te vergelijken zijn, omdat ze allen op een net iets andere manier uitgevoerd zijn. Het COVID-19 vaccin van AstraZeneca is wereldwijd getest op ruim 10.000 mensen van 18 jaar en ouder. Uit deze onderzoeken blijkt dat het vaccin bescherming biedt tegen het coronavirus. Ook voor mensen die risico lopen op ernstig ziek worden door corona is aangetoond dat het vaccin werkt én veilig is, waaronder mensen met hart- en vaataandoeningen. De werkzaamheid in deze groep was vergelijkbaar met de werkzaamheid van het vaccin die werd waargenomen bij de hele groep mensen (populatie). Ondanks dat dit vaccin minder effectief lijkt in vergelijking met de twee goedgekeurde mRNA-vaccins, zijn de voordelen van dit vaccin veel groter dan de risico’s. Onder mensen die gevaccineerd zijn met het vaccin van AstraZeneca zijn 90% minder ziekenhuisopnames dan onder onder mensen die geen vaccin hebben gekregen.

We hebben alle vaccins hard nodig om corona te bestrijden. Aan de wereldwijde behoefte aan coronavaccins kan geen individuele vaccinfabrikant tegenop.
Bron: CBGRIVM

*Mensen met hart- en vaataandoeningen, die tussen de 18 en 60 jaar zijn, krijgen (zoals nu bekend) het coronavaccin van AstraZeneca. Sommige mensen maken zich zorgen over het feit dat de werking van dit vaccin rond de 60-80% ligt, terwijl die van Pfizer/BioNTech en Moderna bijvoorbeeld op 95% ligt. Zij vragen zich af of het vaccin met een lagere werking wel voldoende bescherming biedt voor hen gezien hun hart- of vaataandoening.

48. Vragen over de corona vaccinatie
28-01-2021

Harteraad en de Hartstichting hebben vele vragen over de corona vaccinatie op een rijtje gezet. Ook vertelt arts David Smeekes je er alles over in een video. Je leest het hier>>

47. Mondkapjesplicht voor mensen met een aandoening of beperking
07-12-2020

Sinds 1 december 2020 geldt in Nederland een mondkapjesplicht in publieke binnenruimtes. Dit zijn bijvoorbeeld winkels, bibliotheken of musea. Dit geldt in principe ook voor mensen met een aandoening of beperking. Sommige mensen hoeven echter geen mondkapje te dragen. Dit geldt voor mensen die vanwege een aandoening of beperking geen mondkapje kunnen dragen.

Lees hier verder over deze uitzondering en hoe je kunt aantonen dat je tot deze groep behoort.

46. Ik heb een hoge bloeddruk. Met medicijnen is deze onder controle. Behoor ik nu toch tot de risicogroep?
31-03-2020

Nee, deze patiëntengroep behoort niet tot de risicogroep.

45. Ik ben herstellende van massale longembolieën en mijn longen zijn nog niet hersteld. Ben ik hierdoor extra kwetsbaar?
31-03-2020

Ja, deze patiëntengroep is extra kwetsbaar.

44. Ik heb een aantal jaar geleden diep veneuze trombose en longembolie gehad. Behoor ik daarmee tot de risicogroep?
31-03-2020

Als de longfunctie volledig is hersteld dan lopen deze patiënten geen extra risico.

43. Loop ik als COPD patiënt ook een verhoogd risico?
31-03-2020

Patiënten met ernstige longaandoeningen, zoals PAH en COPD hebben een verhoogd risico. Beademing bij patiënten met het coronavirus gaat vaak moeizaam. Zeker als je een slechtere uitgangspositie hebt zoals patiënten met COPD en PAH.

42. Welk effect heeft het coronavirus op patiënten met Pulmonale Arteriële Hypertensie (PAH)?
31-03-2020

Patiënten met ernstige longaandoeningen, zoals PAH en COPD hebben een verhoogd risico. Beademing bij patiënten met het coronavirus gaat vaak moeizaam. Zeker als je een slechtere uitgangspositie hebt zoals patiënten met COPD en PAH.

41. Behoren mensen met Microvasculaire Coronaire Dysfunctie tot de risicogroep?
31-03-2020

Als er sprake is van een normale hartfunctie dan behoort deze groep niet tot de risicogroep.

40. Kan een mechanische of biologische hartklep beschadigd worden door het coronavirus?
31-03-2020

Nee, dit zal niet beschadigen.

39. Ik heb de ziekte van Takayasu. Loop ik een groter risico bij een infectie door het coronavirus?
31-03-2020

Nee, tenzij de patiënt afweeronderdrukkende medicatie (zoals prednison) gebruikt. Dan is er wel een groter risico.

38. Ik ben vijf jaar geleden succesvol geopereerd aan een aorta dissectie (type a). Behoor ik daardoor tot de risicogroep?
31-03-2020

In principe heb je niet direct een verhoogd risico mits de hartfunctie normaal is.

37. Ik heb een buikaneurysma van ruim 4 cm. Loop ik extra risico bij een infectie door het coronavirus?
31-03-2020

Nee, er is geen verhoogd risico.

36. Behoor ik na een (recente) geslaagde dotter- en stentbehandeling of bypassoperatie nog steeds tot de risicogroep?
31-03-2020

Na een geslaagde dotter- of stentbehandeling en als er geen sprake is van een verminderde hartfunctie, is het risico niet anders dan van ieder ander. Voor recente bypass operaties is het advies voorzichtig te zijn. Na een recente grote operatie loop je meer risico.

35. Kunnen harttransplantaties nu nog wel doorgaan?
Update 16-06-2020

De ziekenhuizen die harttransplantaties doen streven er naar om deze door te laten gaan. Dat doen ze omdat het belangrijk is voor patiënten op de wachtlijst. Een transplantatie is voor hen van levensbelang. Er wordt wel verwacht dat er minder harttransplantaties zijn. Dit komt omdat het aantal donoren is gedaald tijdens de COVID-19 pandemie. Bovendien kunnen donoren of patiënten op de wachtlijst besmet zijn met het coronavirus, waardoor een transplantatie niet door kan gaan.

Bron: Nederlandse Transplantatie Stichting

34. Hoe gevaarlijk is het virus voor mensen met een donorhart?
31-03-2020

Mensen met een donorhart lopen een verhoogd risico omdat zij afweer onderdrukkende medicatie gebruiken.

33. Hoe gaat het met de triage* in Nederland? Staan mensen met hart- en vaataandoeningen onderaan de lijst? (*triage is het indelen van patiënten op basis van de ernst van de klachten.)
Update 15-06-2020

Triage wordt in verschillende situaties toegepast, o.a. op de spoedeisende hulp en de huisartsenpost om de ernst van de klachten en de  vervolgacties te bepalen. In Nederland worden doorgaans alle patiënten die bij een ziekenhuis binnenkomen zo goed mogelijk geholpen. In tijden van crisis waarin de druk op de zorg extreem hoog is, zoals nu met de corona pandemie, kan het zover komen dat artsen moeten beslissen (triëren) welke patiënten wel en niet in aanmerking komen voor behandeling op de IC. In Nederland is dat op dit moment niet aan de orde. Er ligt wel altijd een  noodscenario ligt  klaar voor het geval alle ziekenhuizen en intensive care bedden in Nederland vol liggen, en er nog steeds een groei is van het aantal ernstig zieke coronapatiënten. Dan geldt dat patiënten van wie de overlevingskans door opname op de IC het meest zal toenemen, als eerste worden behandeld.

Er is een voorstadium waarbij er wel voldoende IC-capaciteit is, maar de vraag moet worden beantwoord of het zin heeft om een patiënt een zware behandeling op de IC aan te doen. Dat gebeurt in Nederlandse ziekenhuizen nu al, zonder dat het ‘triage’ wordt genoemd. In samenspraak met de patiënt of de familie wordt besproken om eventueel af te zien van verdere behandeling. Daarbij wordt ingeschat hoe zinvol het is om iemand wekenlang te beademen. Hoe kwetsbaar is iemand? Hoe breekbaar? Hoe lang zal hij/zij nog leven? Over het algemeen geldt dat je van tevoren al een redelijke conditie moet hebben om goed van de IC af te komen. Het is een aanslag om zo lang aan de beademing te liggen. Na twee of drie weken op de IC gaan mensen een lang revalidatietraject in dat wel een half jaar tot een jaar kan duren. Bij de beslissing om wel of niet een IC behandeling aan te gaan is kwaliteit van leven een belangrijk aspect.

32. Is er iets bekend over de invloed van bloeddrukverlagers op het coronavirus?
24-06-2020

Mensen die ACE-remmers of ARB’s gebruiken, hebben geen aantoonbaar hoger risico op het krijgen van een infectie door het coronavirus of een ernstiger beloop hiervan, dan mensen die deze middelen niet gebruiken. Dat blijkt uit onderzoek van het Europees medicijnagentschap EMA. Het EMA beoordeelde 16 recente studies naar het gebruik van deze bloeddrukverlagers bij patiënten met een COVID-19 infectie. Mensen kunnen deze medicijnen gewoon blijven gebruiken volgens het advies van hun arts.

ACE-remmers (angiotensine converting enzyme-remmers) en ARB’s (angiotensine receptor-blokkers) zijn medicijnen voor de behandeling van hoge bloeddruk, hartfalen en bepaalde nierziekten.

31. Vallen mensen met een aangeboren hartaandoening ook onder de kwetsbare groep patiënten?
Update 15-06-2020

Beantwoord door NVVC Werkgroep Congenitale Cardiologie

De groep van volwassenen met een aangeboren hartafwijking is over het algemeen te jong om binnen de groep kwetsbare ouderen te vallen, zoals die door het RIVM is gedefinieerd. Het RIVM definieert bovendien alle mensen die de griepprik halen als kwetsbaar. Dat vinden wij niet gelden voor mensen met een aangeboren hartafwijking. Als behandelend cardiologen van volwassenen met aangeboren hartafwijkingen in Nederland vinden we het belangrijk om te definiëren wie wij binnen deze patiëntengroep als kwetsbaar beschouwen. Dit kan namelijk gevolgen hebben voor de werkzaamheden die je uitvoert. Ondanks dat het van persoon tot persoon kan verschillen, kunnen we kwetsbare groepen op deze manier beter definiëren en identificeren.

Van kwetsbaarheid is wat ons betreft sprake bij:

  • een bloedsomloop met een enkele hartkamer die het bloed zowel door de longen als door het lichaam pompt (univentriculair hart);
  • een Fontan bloedsomloop (hierbij stroomt het bloed vanuit het lichaam rechtstreeks naar de longen, dus niet door het hart; het zuurstofrijke bloed dat vanuit de longen komt wordt wel door het hart het lichaam ingepompt);
  • een aangeboren hartafwijking die leidt tot een chronisch laag zuurstofgehalte van het bloed;
  • een hoge bloeddruk in de longslagader (pulmonale hypertensie), inclusief het syndroom van Eisenmenger;
  • uitingen van hartfalen, denk daarbij aan routinematig gebruik van plaspillen, het hebben van een vochtbeperking, of het afgelopen jaar een ziekenhuisopname vanwege vocht vasthouden;
  • mensen met een aangeboren hartafwijking die op de wachtlijst staan voor een ingreep aan het hart en/ of longslagader (hetzij door een operatie, hetzij via de bloedvaten / katheterisatie).

Mocht je naar aanleiding van het bovenstaande nog vragen hebben, bel dan je huisarts of behandelend cardioloog voor advies over jouw specifieke situatie.

30. Wat te doen bij verkoudheidsklachten bij ROW?
25-03-2020

Bij verkoudheidsklachten geldt voor iedereen het advies om thuis te blijven, om op die manier mogelijke besmetting van anderen te voorkomen.

Laat bij een coronatest alléén een keel-uitstrijkje afnemen. Lees verder>>

Er bestaat geen bezwaar tegen gebruik van paracetamol; de zogenoemde NSAID’s (zoals ibuprofen en naproxen) kunnen bij patiënten met ROW een ongunstig effect hebben op de ernst en frequentie van bloedneuzen.

29. Vergroot ROW het risico op een ernstig beloop van het coronavirus?
25-03-2020

De meeste patiënten met ROW verkeren in goede gezondheid en lopen derhalve geen verhoogd risico op een ernstig beloop van het coronavirus. De (bovenste) luchtweginfectie kan wel de ernst en frequentie van bloedneuzen ongunstig beïnvloeden. Patiënten met ernstige bloedarmoede, hartproblemen t.g.v. ROW in de lever, laag zuurstofgehalte in het bloed t.g.v. (grote) onbehandelde vaatafwijkingen in de longen, of pulmonale hypertensie (verhoogde bloeddruk in de longslagader) lopen mogelijk wel een verhoogd risico op een ernstig beloop van het coronavirus.

28. Vergroot ROW het risico op het krijgen het coronavirus?
25-03-2020

In het algemeen lopen patiënten met ROW geen hoger risico op het krijgen van COVID-19 dan mensen zonder ROW; ROW is geen aandoening die gepaard gaat met verminderde immuniteit. Wel is het zo dat bloedneuzen waarschijnlijk indirect het risico op het krijgen van COVID-19 iets kunnen vergroten, aangezien bloedneuzen bij ROW in het algemeen plotseling optreden en mensen vaak geen tijd nemen voor goede handen-hygiëne, alvorens de neus met de handen aan te raken. Het advies is dus om eerst de handen goed te wassen en pas daarna de bloedneus te behandelen. Op de website van het RIVM staan de belangrijkste algemene adviezen.

27. Ik heb een hartstilstand overleefd en gebruik medicatie. Heb ik een verhoogd risico?
25-03-2020

Niet altijd. Een hartstilstand bij een hartinfarct waarbij snelle behandeling plaatsvond is het risico waarschijnlijk niet of minimaal verhoogd. Bij aandoeningen waarbij de functie van het hart ernstig gestoord is ligt dit risico hoger zowel voor het krijgen van een infectie als de kans op het optreden van complicaties.

26. Kan het coronavirus ontstekingen van het hart veroorzaken? (pericarditis, endocarditis, myocarditis)
25-03-2020

In zeer uitzonderlijke gevallen kan het virus zowel ontstekingen van het hartzakje (pericarditis) als van de hartspier zelf (myocarditis) geven. In het algemeen zal deze ontsteking zich beperken tot de luchtwegen.

25. Heeft het coronavirus invloed op een onregelmatige hartslag?
25-03-2020

Bij patiënten met boezemfibrilleren zal de hartfrequentie stijgen tijdens een infectie, net zoals bij mensen zonder ritmestoornissen. Bij patiënten met aanvalsgewijs (paroxysmaal) optredend boezemfibrilleren kan met name koorts een aanval uitlokken.

24. Ik heb vorig jaar een tweede ablatie gehad. Ik voel me goed en heb geen klachten. Loop ik toch een verhoogd risico?
25-03-2020

Dit hangt in sterke mate af van het type ritmestoornissen. Het hebben ondergaan van een ablatie is zeker niet automatisch geassocieerd met een verhoogd risico.

23. Vallen alle mensen met hartritmestoornissen onder de risicogroep? Of wordt er een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten ritmestoornissen?
Update 31-03-2020

Hier wordt inderdaad onderscheid gemaakt tussen de verschillende soorten ritmestoornissen. Mensen met bijvoorbeeld een ICD vallen wel in de risicogroep; patiënten met atriumfibrilleren en een goede hartfunctie niet, ook mensen met overslagen lopen geen extra gevaar.

22. Wat is het advies voor mensen met Brugadasyndroom?
Update 15-06-2020

Bij patiënten met het Brugada syndroom wordt geadviseerd bij koorts altijd paracetamol te gebruiken (500-1000 mg tot 4 maal/dag). Bij koorts hoger dan 38,5 graden Celsius is het verstandig zijn of haar cardioloog te raadplegen. Lees er hier meer over.

21. Hebben mensen met een (erfelijke) hartspierziekte, zoals HCM of DCM, een verhoogd risico bij een corona-infectie?
25-03-2020

Ja; bij deze groep bestaat een verminderde pompfunctie van het hart en zal in het algemeen de kans op complicaties groter zijn vergeleken met individuen met normale pompfunctie.

20. Wat moet je als hartfalen patiënt in deze tijden beslist niet doen?
25-03-2020

Conform de adviezen van het RIVM afstand houden en al het niet strikt noodzakelijke contacten vermijden. De kans op complicaties tijdens infectie is zeker groter bij deze groep.

19. Vormt een pacemaker of ICD een belemmering voor beademing op de IC?
25-03-2020

Nee, geen enkele. Soms zijn wat aanpassingen in de instellingen van de pacemaker of ICD noodzakelijk.

18. Kunnen de draden (de ‘leads’) van mijn ICD ontstoken raken door het coronavirus?
25-03-2020

Nee; virussen bevinden zich in een cel en dus niet ‘vrij’ in het bloed.

17. Behoren mensen met een pacemaker tot de risicogroep voor een corona infectie?
25-03-2020

Nee, bijna alle patiënten met een pacemaker hebben dezelfde levensverwachting vergeleken met iemand zonder pacemaker. Dit ligt anders bij patiënten met een ICD. Een belangrijk deel van deze patiënten hebben structurele hartziekten (bijv. een doorgemaakt hartinfarct) en bij deze groep bestaat waarschijnlijk een licht verhoogde kans op het krijgen van deze infectie. Bovendien heeft deze groep een hogere kans op complicaties.

16. Andere griepjes zijn toch ook extra gevaarlijk voor kwetsbare groepen. Waarom is er dan nu zoveel te doen over het coronavirus?
10-08-2020

Het klopt dat andere griepvirussen ook gevaarlijk kunnen zijn voor mensen met hart- en vaataandoeningen. Dat is ook de reden waarom deze groep in aanmerking komt voor de reguliere griepprik. Van de ‘gewone’ griepvirussen weten we hoe ze zich gedragen. Het coronavirus is nieuw waardoor nog niemand beschermd is via immuniteit. We weten (nog) niet goed hoe het virus zich gedraagt. Dat betekent dat we extra voorzichtig zijn en aan de hand van de steeds net vergaarde informatie onze maatregelen ook steeds aanpassen. Ook wil de overheid de druk op de zorg zoveel mogelijk spreiden om ervoor te zorgen dat iedereen, die zorg nodig heeft, geholpen kan worden.

15. Is het verstandig om als hartpatiënt naar je werk te blijven gaan, bijvoorbeeld als je in de zorg werkt?
19-03-2020

De maatregelen in de zorg om te voorkomen dat de zorgverleners besmet raken, zijn streng en veilig, mits ze goed worden opgevolgd. Tot nu toe is er geen reden om aan te nemen dat zorgverleners, die ook hartpatiënt zijn, daarbij een groter risico lopen dan hun andere collega’s. Bij twijfel of discussie met je werkgever, neem contact op met de bedrijfsarts.

14. Kan/mag mijn partner thuisblijven van het werk omdat ik tot een kwetsbare groep behoor?
29-06-2020

Voor huisgenoten van kwetsbare mensen uit de risicogroep is het belangrijk dat, net als iedereen, zij de maatregelen zo goed mogelijk opvolgen. Vooralsnog is het advies om zoveel mogelijk thuis te werken. Als die mogelijkheid er is, dan raden wij aan dit advies op te volgen. Voor de werkgever geldt dat, indien thuiswerken niet mogelijk is, een veilig werkomgeving moet worden geboden.

13. Ik ben erg bang om besmet te raken en dood te gaan. Hoe kan ik het beste met deze angst omgaan? Waar kan ik terecht?
19-03-2020

Dat is erg persoonlijk. Er over praten helpt sommigen. Dat kan met bekenden of je kan natuurlijk ook je hart luchten bij de Harteraadlijn via 088-1111661. De medewerkers van de Harteraadlijn kunnen soms wat van de angst wegnemen door je goed te informeren of gewoon een luisterend oor te bieden.

12. Kan ik zelf boodschappen doen?
29-06-2020

Vermijd plekken waar het lastig kan zijn om 1,5 meter afstand te houden. Als je toch zelf boodschappen moet doen, kies dan een rustig tijdstip. Was na het boodschappen doen altijd je handen het vermijd het aanraken van je gezien. Een alternatief kan zijn om online boodschappen te doen. Of te vragen of iemand in je omgeving de boodschappen voor je mee kan brengen. Denk erover na om bijvoorbeeld maar één keer per week boodschappen te doen.

11. Kan ik veilig naar buiten om bijvoorbeeld te wandelen, te fietsen of te tuinieren of kan ik dan ook besmet raken?
Update 29-06-2020

Voor mensen in de risicogroep adviseert het RIVM om situaties te vermijden waar het niet mogelijk is om 1,5 meter afstand te houden en waar ook niet gecontroleerd wordt of mensen klachten hebben. Mensen buiten de risicogroep kunnen veilig naar buiten als er 1,5 meter afstand tot anderen wordt bewaard (tenzij uit eigen huishouden).

10. Ik behoor tot een risicogroep. Is het verstandig om sociale afspraken af te zeggen, zoals verjaardagen of oppassen op de (klein)kinderen?
Update 29-06-2020

Ja. Als je tot de risicogroep behoort adviseert het RIVM om terughoudend  te zijn. Als je naar buiten gaat, volg dan de maatregelen nauwgezet op. Houd 1,5 meter afstand en zorg voor goede hygiënemaatregelen.

Voor mensen uit de risicogroep gelden wel aanvullende maatregelen. Krijg je bezoek? Beperk het aantal mensen dat op bezoek komt en vraag vooraf of zij klachten hebben en benadruk de maatregelen. Ontvang bezoek liever buiten, dat is beter dan binnen. Ga je zelf op bezoek? Vraag vooraf of er mensen zijn die klachten hebben. Houd je goed aan de 1,5 meter regel en hygiënemaatregelen.

9. Als er iemand is overleden aan het coronavirus wordt er steeds gezegd dat er al onderliggend lijden was, maar wat bedoelen ze daarmee? Ik heb hartfalen, maar is dat dan ook onderliggend lijden?
19-03-2020

Met onderliggend lijden wordt bedoeld dat iemand al een andere aandoening of ziekte heeft. Hartfalen is dus inderdaad ook een onderliggend lijden, net als bijvoorbeeld hartklepaandoeningen of angina pectoris (pijn op de borst) of kanker of COPD.

8. Kan ik mijn bestaande afspraken in het ziekenhuis nakomen? Of kan ik het ziekenhuis beter mijden vanwege mogelijk besmettingsgevaar?
Update 23-11-2020

Steeds meer ziekenhuizen geven aan dat reguliere (geplande) zorgafspraken niet door kunnen gaan, omdat het aantal besmettingen met het coronavirus snel oploopt.  Maak je je daarom zorgen? Bel dan de Harteraadlijn. Wil jij je ervaring delen, lees dan hier verder

Ziekenhuizen doen er alles aan om ervoor te zorgen dat mensen in het ziekenhuis zo veilig mogelijk zijn. Er worden maatregelen getroffen om de verspreiding van het coronavirus te voorkomen. Kun je vanwege de coronamaatregelen niet naar het ziekenhuis komen, of vind je het spannend, vraag het ziekenhuis dan om een telefonische afspraak. Wil je op bezoek bij iemand die in het ziekenhuis is opgenomen? Informeer dan hoe het zit met de bezoekersregeling. Veel ziekenhuizen hebben die vanwege corona aangepast.

7. Is er iets bekend over de invloed van het coronavirus op bepaalde medicijnen, zoals bloedverdunners, statines, ontstekingsremmers?
19-03-2020

Nee, er gaan wel verhalen de ronde dat bepaalde medicijnen een negatieve invloed kunnen hebben. Maar daar is nog geen wetenschappelijk bewijs voor. Het is dus aan te raden je medicijnen te blijven nemen. Stop nooit zelf met het innemen van je medicijnen. Neem bij twijfel of vragen contact op met je behandelend arts.

6. Is er een dreigend tekort aan medicijnen?
Update 15-06-2020

Helaas is het tekort aan medicijnen een probleem wat al langer speelt. Bij een (tijdelijk) tekort aan een bepaald middel kijkt de apotheker of er een vervangend middel, met dezelfde werkzame stof, beschikbaar is. Er zijn meerdere oorzaken van een tekort aan medicijnen. Dit kan bijvoorbeeld worden veroorzaakt door een productieprobleem in China of India. Tot nu toe zijn er geen aanwijzingen dat door het coronavirus een tekort is aan medicijnen. Uiteraard is er veel aandacht voor vanuit het ministerie van VWS. Harteraad blijft de ontwikkeling kritisch volgen en kaart de problemen aan bij o.a. het ministerie van VWS, apothekers, Patiëntenfederatie Nederland.
Lees ook: Maatregelen om medicijntekorten tegen te gaan

5. Zijn er zaken die specifiek voor mensen met hart- en vaataandoeningen gelden (die niet voor andere risicogroepen gelden)? Is er iets wat je kunt doen of is het algemene advies van de overheid gewoon goed voor deze groep?
29-06-2020

Het RIVM spreekt van een aantal medisch (hoog)risicogroepen. Klik hier voor de indeling. Een deel van de mensen met een hartaandoening behoort tot deze groep. Nu de maatregelen wat meer versoepelen heeft de overheid aanvullende adviezen uitgebracht voor mensen in de risicogroep. Deze zijn vooral gericht op het vermijden van situaties waar het niet mogelijk is om 1,5 meter afstand te houden en waar ook niet gecontroleerd wordt of mensen klachten hebben.

Op deze volgende manieren kan je oncontroleerbare situaties vermijden en de kans op besmetting beperken:

  • Bezoek ontvangen: Vraag vooraf aan je bezoek of ze klachten hebben, houd je aan de 1,5 meter en hygiënemaatregelen. Ontvang bezoek liever buiten, dat is beter dan binnen
  • Op bezoek gaan: Wees terughoudend. Vraag vooraf of er mensen zijn die klachten hebben, houd je aan de 1,5 meter regel en hygiënemaatregelen
  • Boodschappen: Vermijd plekken waar het lastig kan zijn om 1,5 meter afstand te houden. Als je toch zelf boodschappen moet doen, kies dan een rustig tijdstip. Misschien kan je beter iemand anders boodschappen laten doen of de boodschappen laten thuisbezorgen
  • Bijeenkomsten: Ga niet naar grote bijeenkomsten
  • Vervoer: Vermijd openbaar vervoer. Als je deelneemt aan dagbesteding kan je wel gebruikmaken van het vervoer daarnaar toe. De vervoerder neemt passende maatregelen.
4. Hoe komt het dat sommige mensen heel ziek worden en anderen juist niet? Heb je daar zelf ook maar enige invloed op?
29-06-2020

Dat weten we nog niet zo goed. Zeker is dat mensen met hart- of vaataandoeningen bij besmetting wel een grotere kans op complicaties hebben. Als je ziek wordt, vergt dat veel van het hart- en vaatstelsel. En dat is nu net wat bij mensen met hart- of vaataandoeningen kwetsbaar is. Het enige advies dat we kunnen geven, is de conditie zo goed mogelijk op peil te houden. Blijf bewegen, eet gezond, was je handen regelmatig en laat ook je bezoek eerst de handen wassen als ze bij je langskomen.

3. Hoe gevaarlijk is het coronavirus voor kinderen met een aangeboren hartaandoening?
Update 15-06-2020

Het coronavirus is een virus dat verkoudheidsklachten veroorzaakt. Er zijn heel veel verkoudheidsvirussen en van dit corona virus (COVID-19) weten we nu dat het gelukkig bij kinderen lichte klachten veroorzaakt, net zoals de andere virussen waar je verkouden van wordt. De meeste kinderen met een aangeboren hartaandoening kunnen een verkoudheid of periode met koorts goed aan.

Wel is er een bepaalde groep kinderen met een aangeboren hartaandoening die altijd al kwetsbaarder voor griep en/of luchtwegaandoeningen zijn. De groep kwetsbare kinderen zijn:

  • Kinderen met een eenkamer hart / fontan circulatie
  • Kinderen onder 1 jaar, waarbij nog een operatie of hartcatheterisatie nodig is (zoals VSD, AVSD, Tetralogy van Fallot)
  • Kinderen met cyanose (is saturatie steeds onder de 85%)
  • Kinderen met cardiomyopathie en/of hartfalen (waarvoor medicijnen)
  • Kinderen met pulmonale hypertensie
  • Kinderen die een harttransplantatie hebben gehad
  • Kinderen die naast de hartafwijking ook ernstige long en/of nierproblemen hebben.

Voor hen geldt altijd al dat ze bij verkouden/ziek zijn goed moeten opletten. Vaak gaat dit zonder problemen vanzelf over, net als dit coronavirus. Maar als ze heel erg verkouden of benauwd worden dat ze dan contact moeten opnemen de kindercardioloog. Voor ieder kind met een aangeboren hartaandoening en zeker ook voor bovenstaande groep geldt het advies je goed aan de richtlijnen van het RIVM te houden, zoals onder andere goed handen wassen en 1,5 meter afstand houden.

2. Hoeveel meer risico lopen mensen met hart- en vaataandoeningen op besmetting, vergeleken met de rest van de bevolking?
29-06-2020

Mensen met een hart- en vaataandoening lopen niet meer risico op een besmetting. Wel is het zo dat zij tot de kwetsbare groepen behoren en daarmee een grotere kans hebben om door het coronavirus ernstig ziek te worden als ze eenmaal besmet zijn.

Kinderen uit de risicogroep lijken geen groter risico te lopen om door het coronavirus ernstig ziek te worden. Bij twijfel of je kind naar school, kinderopvang of BSO kan, is het verstandig te overleggen met de behandelend (kinder)arts en de schoolleiding. Als een gezinslid in de risicogroep valt en onder specialistische behandeling is, overleg dan met de arts en de schoolleiding of het kind naar school kan.

1. Wanneer behoor ik tot de risicogroep?
Update 29-06-2020

Voor het coronavirus houdt het RIVM op dit moment dezelfde risicogroepen aan als voor de jaarlijkse griepprik. Dit zijn onder andere mensen:
• met hartfalen of aandoeningen die kunnen leiden tot hartfalen
• met angina pectoris
• die een hartinfarct hebben doorgemaakt en daarbij het hart beschadigd is geraakt
• met een hartritmestoornis
• die een probleem hebben met de hartkleppen
• met diabetes
• met zeer ernstig overgewicht (BMI > 40)
• die ouder zijn dan 70 jaar

Hoe gaan mensen met een hart- en vaataandoening om met het nieuws en de maatregelen omtrent het coronavirus? Uit een aantal peilingen die Harteraad onder patiënten en naasten heeft gedaan blijkt dat juist mensen met hart- en vaataandoeningen en hun naasten zich (grote) zorgen maken. Sinds januari 2021 zijn er ook veel vragen over de corona vaccinatie.

Heb je met een hart- en vaataandoening een grotere kans om besmet te raken? Of een grotere kans op complicaties als je een hart- en vaatziekte hebt en het virus krijgt? Met welke aandoening val je nu precies in de risicogroep? Kan ik mij ook laten vaccineren als ik bloedverdunners gebruik? Harteraad heeft honderden vragen binnen gekregen. We hebben de meest gestelde vragen verzameld en laten beantwoorden door een team van experts, waaronder twee medisch specialisten. Deze lijst wordt regelmatig aangevuld en bijgewerkt.

Meld je aan voor de Harteraad nieuwsbrief